Böcekler ve onlarla birlikte tüm ekosistem neden tehlikede?

Tüm hayvan türlerinin yarısından fazlası böceklerdir.  Milyonlarca tür dünyamızı dolduruyor.  Ekolojik bağlantıların ve insan refahının korunmasında yeri doldurulamaz bir rol oynarlar.  Ancak böcek türleri ve popülasyonları on yıllardır büyük ölçüde azalmaktadır.

Böcekler büyüleyici hayvanlardır.Çok çeşitli renklerde parlarlar, en tuhaf biçimlere bürünürler ve dünyadaki hemen hemen her habitatta bulunabilirler.

Böcekler hayatın  vazgeçilmez sanatçıları gibidir.Böcekler dünyası ne kadar çeşitli olursa olsun, onlarsız yapamayız.  Neredeyse tüm ekosistemlerin işleyişi onlara bağlıdır.  Bu da onları insan ve doğa için vazgeçilmez varlıklar yapar.

 Böceklerin en önemli hizmetleri nelerdir?

a) Gıda: Böcekler, kuşlar, memeliler, amfibiler veya sürüngenler gibi çok sayıda başka hayvan sınıfı için gıdanın temelini oluşturur.

b)Tozlaşma: Böcekler en önemli bitki tozlayıcıları arasındadır.  Nektar ve polen toplayarak bitki dünyasının devamını sağlarlar ve beslenmemizin büyük bir bölümünü sağlarlar.

c) Kullanım: Böcekler, toprakta, toprak ölü yaprak tabakası veya ölü odunda bulunan bitki artıkları ve hayvan cesetleri gibi organik maddelerin remineralizasyonunda ( yeniden mineralleştirme) önemli rol oynarlar.

d) Düzenleme: Böcekler, ormancılık ve tarımda önemli faydalı böceklerdir.  Pestisitlerden büyük ölçüde kaçınılan organik tarımda, zararlı böceklerin yayılmasını sınırladığı için faydalı böceklerin teşvik edilmesi üretimin temel bir parçasıdır.

Buraya kadar gerçekleri biraz abarttık  herhalde. Ancak makaleyi okuyanlar böceklerin oldukça etkileyici hayvanlar olduğunu ve onların başarıları olmadan hayatımızın daha kötü olacağını fark etmiş olacaklardır.  

Bununla birlikte, türler ve stoklar son yıllarda önemli ölçüde azalmaktadır.  Bunun başlıca nedeni entansif (yoğun )tarımdır.Aşırı pestisit kullanımı, az çiçekli monokültürler ve çeşitli habitat yapıların kaybı böcekleri öldürür ve onları hayatta kalmak için ihtiyaç duydukları yuvalama ve besin temellerinden mahrum bırakır.

Hemen hemen tüm yabani ve ekili bitkiler böcekler tarafından tozlanır.  Bu onları ekosistemlerimiz için vazgeçilmez kılar.  Üstüne bir de biz insanlar için olmazsa olmaz hizmetleri yerine getiriyorlar. 

Ülkemizdeki ticari ormanlardaki ve hatta korunan alanlardaki doğaya uygun olmayan yönetim modelleri nedeniyle, ölü odun kritik derecede düşük bir seviyededir. Türkiye’de ki ormanlar, doğal koşullarda beklenen ölü odunun yüzde 5'inden daha azına sahiptir. Çürüyen kerestenin ormandan uzaklaştırılması, ormanda yaşayan türlerin yaklaşık üçte birinin hayatta kalmasına yönelik ana tehditlerden biridir ve nesli tükenmekte olan türlerin kırmızı listesiyle doğrudan bağlantılıdır.

Yönetilen ormanlardaki ölü odun miktarını artırmak ve doğa koruma alanlarında doğal dinamiklere izin vermek, Türkiye coğrafyasında biyolojik çeşitliliğinin sürdürülmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

2050 yılına kadar ormanlardaki ölü odun miktarını yönetilen ormanlarda hektar başına en az 20 m3’e doğa koruma alanlarında da 40 m3’e kadar çıkararak biyolojik çeşitliliği korumamız gerekiyor.

Dikili veya yatık bir şekilde bulunan güçlü ölü ağaç gövdeler kesinlikle ormandan bırakılmalıdır. Normal işletilen bir ormanda bile pek çok nadir tür için hayati önem taşıyan bu tür biyotop gövdelerinin ne kadar bırakılması belki tartışılabilir , ancak bir doğa koruma alanında kesinlikle dokunulmadan aynen bırakılmalıdır.