Ormancılıkda risklerin azaltılması için ağaç türleri yelpazesini genişletmeliyiz

Peki bu ağaçların ne tür ağaçlar olabileceğine dair ipuçlarımız var mı? Ve onları kolayca ormanlarımıza  getirebilir miyiz?

İklim değişikliği konusunda ormanlarımızdan çok beklentilerimiz var. Ancak bu iklim değişikliğinin aynı zamanda ormanlarımız üzerinde de büyük baskı oluşturduğunu yaşadığımız iklimsel kaynaklı felaketlerden anlaşılmaktadır.

Soru, önümüzdeki birkaç on yıllar içinde işlerin nasıl gideceğidir? 

Her şeyden önce ormanların kuraklık, fırtına, böcek ve orman yangınları ile nasıl başa çıktığına bakmalıyız. Ağaçların farklı stratejileri olduğu doğrudur. 

Soru şudur: Hangi ağaç türleri ormanlarımıza  uyum sağlayabilir? Buna göre hangi ormanların dönüştürülmesi gerekiyor?

İklim değişikliği Türkiye gibi orta kuşakta yer alan ülkelerde neredeyse tüm ormanlık alanlara zarar veriyor. İklim değişikliği sırasında, sürdürülebilir orman yönetimi için ormanı tüm fonksiyonları ile korumak iklime dayanıklı alternatif ağaç türlerini yetiştirmek giderek daha fazla gerekli hale geliyor. 

Saf ibreli ormanlarımızı yapraklı+ ibreli karışık ormanlara çevirebilir miyiz?

Bir şey artık çok açık.Saf ormanlara  sahip olmaktan  ziyade  aslında karışık ormanlara sahip olmak küresel iklim değişikliği ile mücadelede elimizi güçlendiriyor.Çünkü  karışım, riskin farklı ağaç türleri arasında dağıtılabileceği anlamına geliyor. Bu arada doğru karışım da  çok önemlidir.

Peki somut olarak ne yapılması gerekiyor?

Çam monokültürlerinden  iklim değişikliğiyle başa çıkmak için iklim açısından istikrarlı ve doğaya yakın karışık ormanlar inşa elde edilebilir.Plantasyonlar bu açıdan elimizde büyük bir argüman olarak durmaktadır. Ancak orman yönetimi büyüme potansiyeli, yüksek olan ağaç türlerinin büyümesi ve gençleşmesi konusunda mutlu olsalar da, doğa koruma uzmanları, burada monokültür ağaçlandırmaların doğal ormanların yerinden edilmesi veya geri itilmesi tehlikesini görüyor. 

Genel olarak, ormanların sadece ağaç türleri değil, aynı zamanda derecelendirme, yapıdaki zenginlik, eşit olmayan yaş ve genetik çeşitlilik açısından bir karışımı da giderek önem kazanmaktadır.

Ülkemizdeki orman alanlarının yüzde 55'inden fazlası ibreli  ağaç türüdür. Bu bağlamda Orman yönetimi çam ile karakterize olan ticari ormanları yapısal olarak zengin karma meşcereleri yeniden şekillendirmek amacıyla büyük bir orman dönüşüm programı uygulama koyabilir. Karışık ormanlar fırtına, zararlı böcek veya iklim değişikliğine karşı daha çok dayanıklı ve daha az hassastır. Bu dönüşüm programları ekonomik olduğu kadar ekolojik nedenlere de dayandırılmalıdır. Ağaç türleri karışımına ek olarak, artan yapısal zenginlik, ormanlardaki biyolojik çeşitliliğe de katkıda bulunur. 

Başka bir seçenek de, ormanları kendi doğal hallerine bırakmak ve beklemek. Saf çam ormanlarının oranı önemli ölçüde azaltılmadan önce bir nesil geçecektir. Böyle durumlarda gelecekte kuraklık, fırtına, böcek ve orman yangınları ile başa çıkmak için doğa yeterince hızlı olmayabilir. Burada tasarım yapmak veya her şeyi doğaya bırakmak isteyip istemediğinize karar vermelisiniz. Kuraklık, fırtına, böcek ve orman yangınları ile daha iyi başa çıkabilen orman ağaçlarını aramalıyız. Peki onları nerede bulabilirsiniz? 

Ormanları tamamen yeni ağaç türleriyle değiştirmenin hayranı olmadığım gibi bu mümkün de değildir. Adaptasyon açısından, yüzyıllar boyunca adapte olan yerli ağaç türlerine sahip olmamız büyük bir değer. Soru, ağaç türleri aralığının nasıl genişletileceği ve daha sonra yavaş yavaş yeni bir ağaç türü çeşidinin nasıl kullanılacağıdır.

Artan küresel ısınma ile birlikte, yerli olmayan ağaç türleri veya tek ağaç türleri ile yapılan plantasyon çalışmaları orman yapımında giderek daha büyük bir rol oynayacaktır .Yapılan bu plantasyon çalışmalar ormanların  ekolojik işlevleri olumsuz yönde etkileyecektir. Bu aynı zamanda ormancılık ile doğanın korunması arasındaki gerilimi de arttırmaktadır.